Devlet Demiryolları Eski Logoları
TCDD yani Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları eski amblem ve logolarına bir bakayım diye başladım. Günlerdir bunla uğraşıyorum. Evet maalesef TCDD logolarının da bir tarihçesi, bir kaydı yok. Bulduklarımın hangi yıl olduğunu tespit etmek de oldukça zor. Aşağıda logoları ve hangi yıllarda kullanıldıklarını vermeye çalıştım. Bunun için site, eski belge, mezat siteleri, koleksiyon siteleri, pullar, eski fotoğraflar dahil onlarca belge, rozet, iğne, şapka, kiıyafet’e baktım. Elimden geldiğince de sıralamaya çalıştım.
Ayrıca aşağıda verdiğim amblem/ logolarının hiçbirinin çizeri/ yapanı bilinmiyor. Bazı dönemlerde eski yeni logolar birlikte kullanılmış. Karışıklıklar ve bazı düzensizlikler de olmuş.
Dönem dönem olamasa da, yıllara göre tasnif etttiğim TCDD logoları;
1924
Bu logo ilk Demiryolları amblemlerinden. Kanatlı tren tekerleğine ay yıldız eklenmesi 1924 yıllarında kullanılmaya başlanmış görünüyor. 1937 yılına kadar çeşitli belge, şapka, rozet veya düğme üzerinde görülüyor.
1930
Bu logo 1930’lu yıllarda önümize çıkıyor. Yine çeşitli iğne, rozet ve eski fotoğraflarda bulunuyor. Tam yılını bulamadım. Sanırım 1930’ların sonlarına kadar kullanılmış. Bu amblemin önemi, mevcut ve en bilinen TCDD logosunun ilk hali olması. O yıllardan birileri stilize bir demir yolları amblemi çalışmış. Bu logo eski TCCD fuar fotoğraflarında var.
1939
Bu logo 1939-1954 yılları arasında kullanılmış. Arada diğer logolar kullanılmaya devam edilmiş. Bu logo biraz daha uzun soluklu olmuş. Sanırım beğenilen bir amblem olmuş. Gerek TCDD personel şapkalarında, iğne ve rozetlerde gerekse TCDD köstekli saatler üzerinde kullanılmış. Ben en son kullanılışını 1954 senesi olarak tespit edebildim. Ancak kaynaklar maalesef net değil.
1950
Bugünkü mevcut logonun esası olan logo budur. 1950 olarak tarihlenmiş TCDD yemekli vagon tabak ve bardakları üzerinde kullanılmış. Bu sebeple başlangıç tarihini 1950 olarak veriyorum. 1950 yılında önce kullanımını göremedim. 1930 ambleminin kanatlarının dörtlü hale getirilmesi ve ay yıldız eklenmesi ile oluşturulmuş. Arada 20 sene olmasa aynı kişi bu amblemi yeniden tasarlamış ve sunmuş diyebilirdim. Veya birileri bu stili devam ettirmek istemiş.
Aslında bu tasarımın yaratıcısının bulabilmek isterdim. Sonuçta en çok kullanılan bu oldu.
1955
Bu logo, tren lokomotiflerinin önünde, rozet ve yaka iğnelerinde, şapka üzeri amblemlerde kullanılmış.
Daha sonra 1970’li yıllara kadar kullanımı sürmüş. Elektrikli lokomotifler, banliyö trenlerinin ön tarafında kullanılmaya devam edilmiş. Lokomotiflerin önünde kullanımda dörtlü kanat eklenerek devam edilmiş.
Mevcut Durum
Şu an kullanılan logo 1950 logosunun bir derivesi. 2006 yılında kurumsal kimliği yeniden yaptırmışlar. Yeni ilogoyu yine buradan vermeyeceğim. Çünkü olmamış. Hem de hiç olmamış. Görsel olarak 1950 logosunun aynısı gibi görünse de yapanlar TCDD amblemini anlamamışlar. Onaylayanlar da.
65 sayfa olan TCDD Kurumsal Kimlik Kılavuzunun sadece 4. sayfasını okuyunuz. Yeni logoyu yapanlar, kanatları vagon olarak ifade ediyor. Hiç kimse de itiraz etmemiş onlar kanat diye. İlginç.
Sonra kanatların ortasında olan stilize tren tekerleği başka bi şey sanılmış ve ikiye yarılmış. Tekerlek kırık yani. Her yerde var, gidip bakarsınız mevcut logoya. Güya, vagonları birbirine bağlayan bağlantıymış onlar. Nereden uydurulmuş bilemedim.
Renkler için de bir araba laf yazmışlar… neyse renklere girmeyeyim.
Yukarıda kullandığım logo görsellerinin hiçbiri orjinal değildir. Benzetmeye çalışarak çizdiğim kopyalarıdır. Sadece görsel bilgi amaçlıdır.
Netice olarak 1950 logosu güzel bir logo idi. Ama anlamamışlar. Bana kalsa daha stilize ve kolay olan 1930’lar amblemini tercih ederdim. Onun üzerine ay-yıldız koyar öyle bir logo yapardım.
Sizin en beğendiğiniz hangisi?